کریمہ چوں وانگ بہ بیت

نبشتہ کار: نوکاپ بلوچ

کریمہ بلوچ راجمان ءِ سیاسی ءُ راجمانی ڈائینمکاں مٹ کنت ءُ نوکتریں تاریخے ساز ایت۔پمیشکہ کریمہ ءِ وانگ ءُ آئی تپاسگ ءِ وھد ءَ آ ایوک ءَ نودربر گلے ءِ جُھدکار ءُ رھشونے ءِ ھساب ءَ چارگ مہ بیت۔بلکیں کریمہ ءِ وانگ ءُ تپاسگ ءِ میان ءَ اگاں آ سرجمیں آشوبی ءُ اُلسی راجکارے ءِ بستار ءَ چارگ بہ بیت۔گُڑا اے گیِش اِت کنت کہ آئی ءَ پیش بلوچ سیاست بلوچ راجمان ءَ کالونیل تبانی دیمپانی ءَ چوں کنگءَ اَت ۔وھدے کہ کریمہ وتی سیاسی سپر ءَ بندات کنت۔گُڑا آ چی پیمیں ٹرننگ پوائنٹے زُور ایت کہ ایشی ءِ سبب ءَ بلوچ سیاست ءِ تاریخ مَٹ ایت۔راجمان کریمہ ءِ سیاست ءِ بھر بوگ ءَ رند نوکتریں کالونیل تبے شِکست دنت یا ماں بلوچ راجمان ءَ آئی ءِ دیم ءَ اوشت ایت۔انگریز ءِ جوڈ کُتگیں کالونیل رھبندانی میان ءَ کبزہ گریں پاکستان وتی نوآبادیاتی پندلاں ھمے وڈ ساچ ایت کہ بلوچ دودمان سرجمی ءَ لگتمال بہ بیت۔بلے گھگیری سیاست بلوچ راجمان ءَ اے دابیں پندلانی پروشگ ءَ سرچست کنت ءُ ھمے میان ءَ کریمہ گون کپ ایت ءُ گھگیری سیاست ءِ بھر بیت۔اے لُمہ ءِ وش بھتی بیت کہ استاد واحد کمبر ءُ ڈاکٹر خالد ءِ وڈیں جھدکارانی گِس ءَ رُد ایت ءُ آئی ءِ بُنکی تربیت ھمنکس توانگر بیت کہ پہ بلوچ سیاست ءِ آؤکیں روچاں نوکتریں پندے بُرگ ءَ پہ جُھد کنت ءُ پاکستان ءِ ساز اِتگیں کالونیل گند ءُ گَسڈاں روپان کنت۔سَلھیں چاگردے ءِ سازگ ءَ پہ سواساں آپ جنت۔

انگریز ءِ سوگات کُتگیں کالونیل داداں چہ یکے کالونیل ایجوکیشن اِنت۔پدا پاکستان چو انگریزءِ پیمءَ اے شوربندی ءَ روچء مرچی بلوچ ءِ جُنز ءِ ھلاپ ءَ کارمرز کنگ ءَ انت۔اےزمانگ ءَ کہ کریمہ ءَ رُدگ ءَ انت ءُ سیاست ءَ نوک گام اِنت۔ بلوچستان ءَ مدرسھانی شِکلاں نوآبادیاتی تعلیم لوگ لوگ ءَ سر اِنت ءُ چہ مدرسہ ءِ تربیت ءَ بلوچانی ربیدگ نوکتریں گوناپے زورگ ءَ انت۔سرجمیں تبے چاگرد ءَ پتایگ ءَ اِنت کہ چہ ایشیءَ ماں چاگرد ءَ بروبری ءِ سپت ءُ انسانی بستار لگتمال بوئگ ءَ اِنت۔جنک ءُ جنین لوگ ءَ ربیدگ ءُ گیرت ءِ نام ءَ مردینانی زیردست اَنت۔کریمہ گوں وتی کرد ءَ نوآبادیاتی مدرسہ کلچرءَ گیشاں گیش چیلنج کنت ءُ ایشی ءَ بلوچ دودمان ءِ ربیتے سرپد نہ بیت۔اے نوک رُدوم زُوروکیں مزاجءَ مھلوک ءَ سرپد کنائین ایت کہ اے نوآبادیاتی ھُنرے کہ گوں وت ھزاراں سان کاریت ءُ سبب ھمیش اِنت کہ چاگرد ءِ مزنیں آبادی یے چہ بلوچ ءَ سدگ ءَ اِنت۔اگاں گوں ھورتیءَ چارگ بہ بیت گُڑا اے بھر ءِ سندءُ سیل چاگرد ءِ پدمنتگی ءَ مھکمتر کنت۔کریمہ لوگ پہ لوگ رؤت گوں بلوچ زالاں نند ایتءُ آیاں سرپد کنت کہ شما پہ چاگرد ءُ راجمان ءَ چنچو ارزشتدار اِت ءُ شما انسان اِت۔جناورانی وڈ ءَ کید ءُ بند بوئگ شُمئے انسانی ھک ءِ پُلگ انت کہ پاکستان گوں وتی ھُنر ءُ رِپکاں اے کار ءَ کنگ ءَ اِنت دانکہ مئے سرڈگار ءَ ارزانی ءَ ایردست کت بہ کنت۔چوناھا کریمہ بلوچ زالبولانی لس سرپدیءِ واستہ سیاست ءِ بندات کنگ ءَ رند کوشست نہ کنت بلکیں سیاست ءَ پیسر درکسانیءَ وتی ھمسرویں جنکانی دلبڈی ءُ ھیلکاری ءَ پہ جُنزءُ راجمانءَ ھوار بلوچ سیاست ءَ آیانی کردی ارزشتءَ شریں رنگےءَ پوہ بیت۔بانُک وتی یادداشتے “سمی ءِ سبزیں چم آزاتیں ڈیھ یے وابان اِتاں” ءِ سرھال ءَ نبشتہ کنت کہ چہ بی ایس او ءِ بھر زورگ ءَ پیسر وھدے ھستیں بلوچ راجی آجوئی جُنز بندات بوتگ اَت گڑا ما وانگجاھانی تہ ءَ پنتاک بھر کت ءُ میتگ ءِ جنکیں نودربر ءُ وتی اُمر ءِ بچک مُچ کُت اَنت ءُ ترانانی مراگش اڈ دات۔وھدے کہ مارا سیاسی گل ءُ پارٹیانی پنتاک دست کپت اَنت گڑا ما آ چاپ کت ءُ سرجمیں میتگ ءَ بھر کت اَنت۔برے برے ما وت پنتاک نبشتہ کت ءُ بھر ءُ بانگ کت اَنت” اے زمانگ 2005 انت کہ کریمہ اسکولی نودربرے بلے سیاسی لوگے ءَ چہ سیادی دارگ ءِ سبب ءَ سرپد انت کہ اے چاگرد ءَ منی زمہ داری چی اَنت؟۔ زمہ داریانی پیلو کنگءَ منا چی کنگی اِنت؟۔2006 ءَ کہ آ بی ایس او آزاد ءَ باسکی زُور ایت گُڑا آ وھدءَ بی ایس او ءِ رھبند ءَ پہ زالبولاں گوں مردیناں ھور کار کنگ ءِ شِک شریں رنگے ءَ گیشینگ نہ بوتگ اَت اَنت گُڑا بانُک ءِ مستریں جُھد ھمیش بیت کہ بی ایس او ءِ رھبند ءَ زالبولانی درگت ءَ نبشتگیں شِک گیش واضح بہ بنت۔کریمہ سما کنت کہ آزاتی ءُ آشوب ءِ جھد ءِ تہءَ بھر ءُ بانگی آشوب ءُ آزاتی ءِ لوٹانی چپ اِنت۔پرچاکہ آشوب پہ بروبری ءُ آزاتی بروبری ءِ نام اِنت گڑا کریمہ گل ءِ تہ ءَ عملی بُنیاد ءَ ھمے ھیال ءَ مھکم کنت ءُ سنگت ءِ وڈیں لبزے سیاست ءَ دنت کہ جھدکارانی سیادی جنس ءِ بُنیات ءَ گیشینگ مہ بیت بلکیں بروبری ءِ بُنیات ءَ بہ بیت۔اے عمل آشوب ءِ میان ءَ آشوبے ءِ ودی کنگ اِنت۔کریمہ ھر وڈیں کربانی دنت گپ ءُ ھبر سگ ایت۔نوآبادکار ءِ پیداک کتگیں تب ءِ دیم ءَ اوشت ایت ءُ آ وتی ھمے یادداشت ءِ تہ ءَ اے سپر ءِ دیمپان بوتگیں اڑ ءُ جنجالاں نبشتہ کنت کہ “دوھزار شش ءَ اولی رند ءَ کہ وھدے بلوچ سیاست ءِ تہ ءَ بلوچ زالبول مھکمیں رنگے ءَ دیم ءَ اتک اَنت ءُ پہ بلوچ سیاست ءَ اے مزنیں بدلی یے ات۔پہ بلوچ چاگرد ءَ نوکیں چیزے ات۔چوناھا کجام ھم چاگردے ءَ نوکیں بدلی یے بئیت گُڑا آئی منارینگ گران بیت۔چوشکہ مئے مھلوک ھپتاد سال انت کہ پاکستان ءِ گلام انت ءُ بازیں جاھاں مئے مھلوک ءَ چہ پاکستانی سیاست ءَ رنگ زُرتگ۔ چوشکہ وتی سیاسی دِگری داروکیں مردماں بد ءُ رد گوشگ ءُ آیانی کردار کشی کنگ۔اگاں کسے ھم تئی گوما سیاسی دگری دار ایت گڑا آئی ءِ زات ءِ کردار کشی ءَ بہ کن ءُ مستریں کار ھمے بیت کہ آئی مات ءُ گوھاراں بد ءُ رد بُگُش۔اے چاگرد ءِ تہ ءَ اگاں زالبولے سیاست بہ کنت گڑا آئی ءِ دیم ءَ آئی ءِ جند ءِ مردم ءُ سیاسی ایراد گروک پہ زانت یا کہ پہ نزانتی زد ءُ کینگ ءِ سوب ءَ آئی دیم ءِ مستریں اڑاند جوڈ بنت ءُ آئی ءِ کردار ءَ ایر جن اَنت۔اے مردم کہ پاکستانی پریم ورک ءَ سیاست کن اَنت ءُ وتی مات ءُ گوھارانی چادراں لگت دینت۔چہ فوج ءِ نیمگ ءَ اڑ داتگیں مراگشاں چاپ ءُ ناچ کن اَنت۔ ایشاں باز براں مئے لوگ ءَ کُلوہ دیم داتگ کہ شمارا لج نہ کنت۔شما وتی چُک پہ سیاست ءَ پہ چوکانی سرا زھرشانی کنگ ءَ اجازت داتگ اَنت۔کجام ھم ڈول ءَ آیانی گور ءَ دلپروش کنگ ءِ وسیلگے بوتگ آیاں کارمرز کتگ۔بازیں سِلیں گپ ءُ عمل کنگ بوتگ بلے مرچی ھر وڈیں رنجے یا درد ءُ گمے کہ ما اوپار کنگ ءَ ایں آ ھمے واستہ کہ باندا مئے مردم یک آزاتیں ءُ ایمنیں زندگی یے گوازینت بہ کن اَنت دانکہ بلوچستان ءِ آجوئی ءِ واب سرجم بہ بیت۔”

کریمہ ءِ اے تاریخ سازیں عمل ءِ بابت ءَ مھمد علی تالپور گُشیت ”پدمنتگیں چاگرداں اگاں زالبول چہ لوگءِ چلوپگاں ابید دگہ کارے بہ کن اَنت۔آ بدکرد گوشگ بنت ءُ چاگردی پابندی آیاں چہ گھتریں کار ءِ کنگءَ دار اَنت۔منی نِز ءَ آئی ءِ مستریں سوبمندی ھمیش انت کہ آ اولی زالبولیں اُلسی راجکار انت کہ بلوچستان ءَ پہ سِتک منگ بوتگ۔اے گپ ءَ دگہ ھچ شک نیست کہ بانک ءَ ابید دگہ زالبولاں پہ جنینانی بروبری ءَ جُھد کتگ بلے کس چو بانک ءَ چاگردی ءُ سیاسی چیلنجانی دیم ءَ نہ اوشتاتگ ءُ چوشیں راہ پیداک نہ کتگ کہ چہ آیاں جنین راجی جُنز ءِ بھر بوئگ ءَ ھوار آ دگہ پِڑاں وتی کرد ءَ پیلو بہ کن اَنت۔ اے آئی ءِ چہ لوگ ءَ در کپگ ءُ سیاسی جھد ءِ رھشونی کنگ ءِ برورد انت کہ مرچی آ پہ بلوچ ءُ اے دگہ جنک ءُ زالبولاں رول ماڈلے۔”

کریمہ ءَ زندگی ءِ گُڈی ساھتاں داں آزاتی ءِ واب وتی چمانی امانت کتگ اَت ءُ سرگردان اَت، سیاست ءَ ات۔ھمے یکیں نُکتہ اِنت کہ آئی ءَ زند ءِ گرانتریں ساھتاں مھکمی ءَ دار ایت۔ کریمہ گلامی ءِ ھوپ ءَ وتی رگ رگ ءَ سما کنت ءُ اے سما آئی ءَ نودربر سیاست ءِ بنداں چہ آ دست کنت۔کریمہ زانت گلامی ءِ وھد ءَ سیاست ءِ اپروچ محدود بوت نہ کنت۔پمیشکہ آئی ءِ سیاسی اپروچ نودربر سیاستے ءِ نہ بیت آ ایوک ءَ کیمپس ءُ ھاسٹلاں سیاست نہ کنت۔مھلوک ءِ میان ءَ وتی سیاسی سرگرمیاں برجاہ دار ایت ءُ اے سرگرمیانی برجاہ دارگ ءِ میان ءَ زمین ءِ سرا اِنت،ھیالی دُنیا یے ءَ سیاست کنگ ءَ نہ اِنت۔مھلوک ءِ تب،مزاج ءُ کالونیل ساناں زانگ ءَ انت ءُ گپ ءَ اِنت۔کریمہ ءِ نزیک ءَ مھلوکی سرپدی (ماس موبلائیزیشن) انچیں چیزے کہ گھگیری سیاست ءِ بنداتی زلورت انت۔ھما وھداں مردم وتی جیڑھاں پجا میار اَنت ءُ پہ آیانی توجیل ءَ یکمشت مہ بنت گُڑا چاگرد نہ مَٹ ایت۔آئی ءَ مردماناں پہ مردمانی جیڑھانی آژناگ کنگ ءَ گوں راست گوئی ءَ گپ کُت۔کریمہ ءَ را سیاسی قبولیت ءُ تاکت ءِ گرگ ءَ دروگ گوئی، وَت گلاھی ءُ جزباتی تقریر ءِ زلورت نہ اَت۔ آئی ءَ پُر مِھریں گالوارے ءَ مدام مھلوک ءِ میان ءَ بلوچ چاگرد ءِ توکی ءُ ڈنی نادراھیاں آشکار کنگ ءَ اَت۔جلسہ ءُ جلوس ءَ اَت۔پہ بی ایس او ءَ نوکتریں ھنکین ٹھینگ ءَ اَت۔کارنر میٹنگ ءُ دیوان ءَ اَت۔کریمہ سَلھیں اُلسی راجکارے اَت۔گھگیری سیاست ءِ رگ ءُ ریشگاں سرپد اَت۔ھمے سبب اِنت کہ آئی ءَ وتی سرجمیں سیاسی سپر ءِ میان ءَ بلوچ ءِ سیاسی گوستانک پلگاران کُت۔آئی ءَ را نوکتریں ڈائمنشن بکش اِت ئے۔بی ایس او آزاد گرانتریں جاورانی میان ءَ داشت ئے کہ اے دارگ ءِ برکت ءَ مرچی بلوچ سیاست پشت کپتگ۔2009 ءَ کہ نوآبادکار وتی نوآبادیاتی جبر ءِ بدتریں رنگ ءَ “ کُشگ ءُ دور دیگ” ءِ شوربندی ءِ شکل ءَ دیم ءَ کار ایت گُڑا بلوچ سرفیس سیاست نزوری ءِ آماچ بیت۔پارٹی سیاست ءِ راہ ءُ در لُک دارگ بنت۔رھشون ءُ کارکُن آوار جنگ ءُ شھید کنگ بنت۔ اے پمیں جاوراں کہ یک نیمگے سرکار ءُ دومی نیمگ ءَ بلوچ وت ماں وت بَند کپتگ اَنت۔بلے کریمہ بی ایس او ءِ جھگیری ءَ کنگ ءَ اَت۔پہ راجی جُنز ءَ انچیں فیصلہ سازی کنگ ءَ اَت کہ مرچی ءَ داں آیانی سان بلوچ سیاست ءَ گندگ بوئگ ءَ اَنت۔زی اگاں کوشت ءُ کوش ءُ بی ایس او ءِ سرکار ءِ پابندی ءُ وتیانی رد ءُ بدیں بھتامانی جنگ ءَ رند بی ایس او ءَ اوشتگ ءُ کارانی دیم ءَ برگ ءِ فیصلہ مہ زُرتیں گُڑا مرچی سیاست ءِ تسلسل پُرشتگ اَت۔پرچاکہ پہ بلوچ سیاست ءَ نوآبادکار ھچ پشت نہ گیج ایت۔ بُنزہ ءُ ھنکیناں بگر داں مرکز ءُ کابینہ ءَ بیا یک یک ءَ باسکاں آوار جنت ءُ شھید کنت۔اے زیکیں لاشانی میان ءَ اوشتگ ءُ گوں شِھمیں ھکمت عملیاں سیاست ءِ برجاہ دارگ انت کہ مرچی بلوچ سیاست پشت کپتگ ءُ اے وھد ءِ فیصلہ سازی ماں بی ایس او ءَ کریمہ ءِ لیگیسی ءِ پُژدر ءَ بوئگ ءَ اَنت۔

انسان ءِ سَگ ءِ کساسے بیت کہ آ کساس ءَ دیم انسان گنوکی ءِ سیمسراں سر بیت بلے کریمہ ءِ آشوبی لیکہ آئی ءِ انسانی کیفیت ءُ سگ ءَ گیش مُھکم کنت۔ایشی ءِ درور ایش اِنت کریمہ اے زمانگ ءَ ھپتگ ءُ چار شمبے وتی سنگتانی لاشاں گندگ ءَ اِنت۔سنگتانی بیگواھیاں اوپار کنگ ءَ اِنت بلے ھما ھدوناکی کہ آئی ءَ گوں وتی مردم ءُ زمین ءَ اِنت۔ھمائی ءِ دامن ءَ دار ایت ءُ سنگتانی شیرچِتگیں لاشاں وتی ھوسلہ کنت۔بندیگیں ارواھانی یاتاں گوں لچہ ءُ آزمانکاں درانگاز ایت ءُ وت ءَ تلسہ ءُ ھمت دنت۔اگاں اے پمیں جاورے ءَ کسے اوشتاتگ ءُ سیاست ءَ انت۔ادراھاں سمبالگ ءَ انت ءُ پہ آؤکیں روچاں راہ پچ کنگ ءَ انت گُڑا بزانکہ ماں راجمان ءَ سیاسی،راجمانی ءُ تاریخی سپر ءَ پلگارگ ءَ انت۔پمیشکہ کریمہ ءِ وانگ ءِ وھد ءَ آ ھمے وڈیں کارستے سما کنگ بہ بیت ءُ تپاسگ بہ بیت۔